به گزارش پایگاه خبری باشت نیوز [2]، کارشناسان و تحلیلگران بی‌شماری بر نقش آمریکا در شکل‌گیری داعش صحه گذاشته‌اند (مصاحبه مشرق را از این‌جا [3] بخوانید). با این‌حال، شاید کم‌تر کسی به نقش مستقیم و غیرمستقیم سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و به خصوص سیا در ایجاد بحران در کشورهایی مانند سوریه و عراق پرداخته باشد.

آمریکا داعش را ساخته و به جان خاورمیانه انداخته است

جدول زمانی که در این گزارش مشاهده می‌کنید، بخشی از شواهدی است که نشان می‌دهد دولت آمریکا، شخص اوباما و همین‌طور سیا مسئولیت قابل‌توجهی در خصوص جنگ سوریه و نتایج حاصل از آن دارند. «مایکل رازف» نویسنده آمریکایی اینگونه توضیح می‌دهد: اوباما سال گذشته مجوز ادامه طرح‌هایی در سیا را صادر کرد که بیش از 65 سال پیش آغاز شده‌اند. باید توجه داشت که دخالت‌های سیا متمایز از طرح‌های شکست‌خورده پنتاگون برای آموزش شورشیان میانه‌رو در سوریه است. دخالت‌های پنتاگون در این گزارش گنجانده نشده‌اند، اما سیر زمانی بخش مهمی از دخالت‌های سیا در سوریه از دهه 1950 تا سال 2015 را می‌توانید در زیر ببینید.

• دهه‌های 1940 و ^{[1] [4]}1950- «اگر می‌خواهید ریشه‌های حکومت امروز در سوریه را درک کنید، باید به دهه‌های 1940 و 1950 برگردید و نقش سیا در این کشور را بررسی کنید.» «اواخر دهه 1940، زمانی که دولت سوریه تحت فشار افکار عمومی، اجازه ساخت خط لوله از خاک این کشور را به یک شرکت نفتی آمریکایی نداد، سیاست‌گذاران این کشور به شدت نگران شدند. واشنگتن هم‌چنین از احساسات قوی ضدغربی و حزب بزرگ کمونیست در سوریه هراس داشت. بنابراین سیا که نگران بود سوریه بیش از پیش به سمت چپ متمایل شود، برنامه‌ای برای سرنگونی دولت غیرنظامی این کشور ترتیب داد که سه سال پیش روی کار آمده بود^{[2] [5]}.» عوامل سیا با رهبران نظامی جناح راست در دمشق دیدار کردند تا درباره استقرار یک «دیکتاتوری تحت حمایت ارتش» گفتگو کنند.

• 1947 تا ^{[3] [6]}1948- سیا تلاش کرد تا «با حمایت از چهره‌های جناح راست در حزب ملی، بر انتخابات سال‌های 1947 و 1948 سوریه تأثیر بگذارد.»

• مارس ^{[4] [7]}1949- سیا از کودتا در سوریه حمایت مالی کرد و مستقیماً در آن نقش داشت.

سال 1949، وابسته نظامی آمریکا که در واقع افسر سازمان سیا بود،
با کمک «حسنی زعیم» رئیس ستاد ارتش سوریه کودتایی را برنامه‌ریزی کرد

• 2006 تا ^{[6] [9]}2011- آمریکا قبل از شروع جنگ سوریه، مخالفان دولت سوریه و بشار اسد را تحریک می‌کرد. 18 آوریل سال 2011 مقاله‌ای منتشر شد با این عنوان: «به گزارش واشنگتن‌پست، تلگراف‌های تازه منتشر شده در ویکی‌لیکس نشان می‌دهد وزارت خارجه آمریکا از دست‌کم پنج سال پیش، مخفیانه گروه‌های مخالف سوریه و دیگر پروژه‌های ضددولت این کشور را تأمین مالی می‌کرده است.»

• مارس ^{[7] [10]}2011- خشونت‌های «درعا» جنگ سوریه را کلید زد. «جنبش اعتراضی درعا» که 17 و 18 مارس به راه افتاد، تمام ویژگی‌های یک روی‌داد ساختگی شامل حمایت پنهانی موساد و/یا سازمان‌های اطلاعاتی غربی از تروریست‌های اسلام‌گرا را داشت. «در جنبش درعا، تک‌تیراندازها از روی سقف، هم نیروهای پلیس و هم تظاهرکنندگان را مورد هدف قرار می‌دادند.» [توجه کنید که این روش در خشونت‌های کی‌یف اوکراین هم استفاده شد.]

• 18 آگوست ^{[8] [11]}2011- اوباما گفت اسد باید برود. «اوباما و مقامات اروپایی روز پنج‌شنبه از بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه خواستند پس از ماه‌ها سرکوب خشونت‌آمیز معترضان، استعفا دهد. لفاظی‌های ضداسد با تحریم‌های جدید آمریکا تشدید شد؛ تحریم‌هایی که طراحی شده بودند تا توانایی اسد در تأمین مالی عملیات‌های نظامی‌اش را تضعیف کنند.»

• 1 آگوست ^{[9] [12]}2012- «اوباما اجازه حمایت مخفی از شورشیان سوریه را صادر کرد.» «میزان کل حمایت‌های مخفیانه سازمان‌هایی مانند سیا از مخالفان اسد، مشخص نیست.»

• 2 اکتبر ^{[10] [13]}2013- «مقامات آمریکا می‌گویند: در میان نگرانی‌ها از این‌که شبه‌نظامیان میانه‌روی مورد حمایت آمریکا به سرعت در حال شکست خوردن در جنگ داخلی سوریه هستند، سیا تلاش‌های مخفیانه برای آموزش معارضان در این کشور را توسعه می‌دهد.» «سرعت اجرای برنامه‌های سیا در مقایسه با صفوف معارضان، مانند چکه یک قطره می‌ماند. معارضان در مجموع حدود 100 هزار نفر می‌شوند که مقامات اطلاعاتی آمریکا می‌گویند حدود 20 هزار نفر از آن‌ها «افراطی»هایی هستند که طرح‌های اسلام‌گرایانه دارند.»

معارضان سوری از حمایت گسترده آمریکا برخوردار هستند

• 23 آوریل ^{[11] [14]}2014- «آمریکا در قالب برنامه‌ای مخفی و رو به رشد که توسط سازمان سیا در اردن اجرا می‌شود، سلاح‌های بیش‌تر و آموزش‌های گسترده‌تری را برای شورشیان میانه‌رو در سوریه تأمین می‌کند.» «مخالفان معتقدند تلاش‌های آمریکا کمک زیادی خواهد کرد، به ویژه با توجه به وضعیت تضعیف‌شده مخالفان و تاخت‌وتاز جنگ‌جویان القاعده. مبارزان میانه‌روی تحت حمایت [آمریکا] در حال حاضر تأثیر نسبتاً اندکی بر وضعیت میدانی سوریه دارند.»

• 2 اکتبر ^{[12] [15]}2015- «سیا هزاران معارضی را که در پایگاه‌های مخفی در اردن آموزش داده، به تجهیزات ارتباطی مجهز کرده و از آن‌ها پشتیبانی اطلاعاتی و تسلیحاتی می‌کند، از جمله با ارائه موشک‌های ضدتانک. این معارضان تحت حمایت سیا، از طریق سراسر مرز جنوبی سوریه با اردن، دوباره به این کشور برگشتند، اما بسیاری از آن‌ها هم به واحدهایی پیوستند که اکنون در شمال و شرق دمشق مستقر هستند، مناطق که هدف حملات روسیه قرار گرفته‌اند.»

کدام دخالت آمریکا از همه وحشتناک‌تر بود

شاید جدی‌ترین دخالت آمریکا در سوریه را بتوان در همان اسناد ویکی‌لیکس جست‌جو کرد که نشان می‌دهند وزارت خارجه دولت اوباما سازمان‌دهی مخالفان داخلی دولت منتخب سوریه را به دست دارد. این دخالت باعث بروز شورشی در درعا شد و فضا را برای ورود عناصر تندرو و مسلح اسلام‌گرا به جنگ داخلی فراهم کرد.

دخالت مهم بعدی، موضع اوباما در این‌باره است که «اسد باید برود»، چراکه نتیجه این موضع، ورود سیا و پنتاگون به جنگ سوریه در حالی است که آمریکا به یک هدف سیاسی غیرواقع‌گرایانه و غیرممکن متعهد شده و آن، تلاش برای تشکیل دولتی جدید از میان نیروهای رادیکال و رقیب در سوریه است، «اگر» اسد سقوط کند یا نیروهای شورشی کنترل اوضاع را به دست بگیرند.

یکی از تلگراف‌های افشاشده وزارت خارجه آمریکا
که نقش آمریکا در بحران سوریه را اثبات می‌کند

حجم نامشخص اما قابل‌توجهی از سلاح و آموزش به داعش و دیگر گروه‌های رادیکالی رسیده است که آمریکا نمی‌تواند آن‌ها را کنترل کند و تنها راه از بین بردنشان تعهد و هزینه نظامی بیش‌تر از جانب آمریکاست. نه فعالیت‌های سیا و نه برنامه‌های آموزشی شکست‌خورده پنتاگون، هیچ‌کدام نتوانسته‌اند منجر به کنترل بیش‌تر آمریکا بر وضعیت میدانی سوریه و یا بر آن دسته از گروه‌هایی شوند که کنترل بخش‌هایی از خاک سوریه را در دست دارند.

چرا اوباما در سوریه مداخله کرد

چهار دلیل اصلی برای دخالت اوباما در سوریه وجود دارد که از هم جدا هم نیستند.

1- یک دلیل، «گسترش دموکراسی» است. این حرف بارها و بارها در شعارهای اوباما و وزارت خارجه آمریکا تکرار می‌شود و منظور از آن تعریف آمریکایی ها از دموکراسی در کشورهایی است که می خواهند با آن مقابله کنند.

2- دلیل دوم؛ خنثی کردن نفوذ ایران به منظور حفظ سلطه آمریکا در منطقه [خاورمیانه] است. آمریکا از عربستان و کشورهای حوزه خلیج [فارس] (حامیان عناصر شورشی سوریه) و هم‌چنین ترکیه حمایت می‌کند و هدایت این ائتلاف را به عهده دارد.

3- دلیل سوم، نفوذ اسرائیل در محافل دولتی و کنگره آمریکاست.

4- دلیل چهارم خنثی کردن نفوذ روسیه در سوریه و قطع دست‌رسی روس‌ها به دریای مدیترانه است که این به نظر می‌رسد نتیجه معکوس داده باشد.

همه این دلایل، نشانه‌های یک امپراتوری هستند. حفظ و گسترش امپراتوری آمریکا، فرضیه اساسی و غالب در همه این طرزتفکرها و دخالت‌های کاخ سفید در کشورهای دیگر است. این‌ها از یک عقیده نشأت می‌گیرد و آن این‌که طرزفکر آمریکا، طرزفکر برتر است و باید در سراسر جهان توسعه یابد تا به ایجاد نوعی نظم جهانی منجر شود که معلوم نیست چگونه دنیا را آرمان‌شهر می‌کند و یا به سمت و سویی می‌برد که فقط خدا می‌داند نتیجه‌اش چیست.

شهروندان معمولی آمریکا هیچ سودی از دخالت‌های دولت کشورشان در سوریه نمی‌برند. نیازی به این ندارند که اسد را سرنگون کنند و به جای آن، «میانه‌رو»هایی را روی کار بیاورند که وزارت خارجه، سیا و یا رئیس‌جمهور آمریکا آن‌ها را پسند کرده‌اند. مگر چه کسی بهتر از خود مردم سوریه می‌تواند تشخیص بدهد که چه چیزی به نفعشان است؟